Osoba zatrudniona w handlu ma się czego obawiać?
Wypaczenia systemu franczyzowego w Polsce. Pracownicy bez parasola ochronnego
Dodano: 12-06-2023, 11:11
Aktualizacja: 13-06-2023, 03:09
Franczyzobiorcy nie korzystają z instrumentów ochrony na gruncie prawa pracy. To prowadzi do sytuacji, w których franczyzodawcy de facto stosują ukrytą formę zatrudnienia. Nie ponoszą przy tym kosztów zatrudnienia pracowników i uchylają się od ciążących na pracodawcach obowiązków – uważa Alfred Bujara, szef handlowej Solidarności.
18 maja w budynku Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w Warszawie odbyła się konferencja pt. „Praca a funkcjonowanie franczyzy w Polsce”. Wydarzenie miało na celu m.in. nagłośnienie problemu przekazywania coraz to większej liczby sklepów wielkopowierzchniowych w formę franczyzy.
Apel do premiera Morawieckiego o pilne uregulowanie modelu franczyzy
Tego dnia „Solidarność” wspólnie ze Stowarzyszeniem Ajentów i Franczyzobiorców oraz Stowarzyszeniem Poszkodowanych przez Grupę Eurocash zaapelowała do premiera Mateusza Morawieckiego o pilne uregulowanie modelu franczyzy w Polsce. Apel dotyczący przyspieszenia rządowych prac nad projektem ustawy w tej sprawie został podpisany podczas konferencji.
W wydarzeniu wzięli udział m.in. przedstawiciele resortu finansów, ministerstwa pracy oraz reprezentacji organizacji związkowych „Solidarności” działających w sieciach handlowych. Obecni byli także eksperci, m.in. prof. Artur Nowak-Far ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie i prof. Konrad Raczkowski z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Nieprawidłowości na rynku franczyzy
– Ukształtowana w Polsce praktyka funkcjonowania franczyzy – modelu biznesowego dotyczącego setek tysięcy przedsiębiorców i ich pracowników – zbyt często jest źródłem nadużyć ze strony franczyzodawców wobec franczyzobiorców, będących słabszą stroną umowy franczyzowej. Prowadzi tym samym do daleko idących nieprawidłowości w zakresie świadczenia pracy i jednocześnie braku parasola ochronnego dla pracowników sklepów franczyzowych ze strony instrumentarium prawa pracy – czytamy w apelu dotyczącym uregulowania franczyzy skierowanym do szefa rządu.
Franczyza uprzywilejowanym modelem biznesowym?
Autorzy apelu zaznaczyli, że uregulowania prawne powinny dotyczyć m.in. wzmocnienia pozycji franczyzobiorcy, objęcia należytą ochroną pracownika w modelu franczyzowym oraz rozłożenia ryzyka i obciążeń na obie strony umowy franczyzowej. Jak podkreślono w wystąpieniu do szefa rządu, należy podjąć także działania zmierzające do uszczelnienia systemu podatkowego. – Franczyza jest traktowana przez niektóre sieci handlowe jako uprzywilejowany model biznesowy, zapewniający przewagi fiskalne i niefiskalne – napisano.
Czy franczyza płaci podatek od sprzedaży detalicznej?
W swoim wystąpieniu przewodniczący Krajowego Sekretariatu Banków, Handlu i Ubezpieczeń NSZZ „Solidarność” Alfred Bujara zaznaczył że, funkcjonujący w Polsce model franczyzowy zapewnia niektórym podmiotom nieuzasadnione korzyści podatkowe. Jedną z patologii jest brak konieczności odprowadzania podatku od sprzedaży detalicznej, na czym budżet państwa może tracić nawet 2 mld zł rocznie. Jak dodał związkowiec, utrzymywanie takiego stanu będzie prowadzić do dalszych strat.
Alfred Bujara: Franczyzodawcy stosują ukrytą formę zatrudnienia
Szef handlowej „Solidarności” zwrócił także uwagę na sytuację franczyzobiorców, która w wielu przypadkach jest słabsza od sytuacji pracowników. – Franczyzobiorca niestety nie korzysta z instrumentów ochrony na gruncie prawa pracy. To prowadzi do sytuacji, w których franczyzodawcy de facto stosują ukrytą formę zatrudnienia. Nie ponoszą przy tym kosztów zatrudnienia pracowników i uchylają się od ciążących na pracodawcach obowiązków – zaznaczył Alfred Bujara. Podkreślił, że dynamiczny rozwój sieci handlowych w oparciu o model franczyzowy wiąże się z pozbawieniem wielu osób praw przysługujących pracownikom np. urlopów, godziwych warunków czasu pracy czy prawa do zrzeszania się.
Kiedy ustawa o franczyzie?
Cała branża handlowa z niecierpliwością czeka na ostateczną wersję ustawy o franczyzie.
Przy Ministerstwie Sprawiedliwości działa zespół ds. franczyzy powołany zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 kwietnia 2022 r. Do jego zadań należy dokonanie analizy zagadnień związanych z franczyzą i wypracowanie propozycji legislacyjnych w tym zakresie.
Owocem dotychczasowych prac zespołu było opracowanie roboczych założeń projektu ustawy o umowie franczyzy, które zostały zaprezentowane na konferencji prasowej w Ministerstwie Sprawiedliwości 14 września 2022 r.
Po przeanalizowaniu uwag, które wpłynęły do Ministerstwa Sprawiedliwości opracowany zostanie projekt ustawy, który powinien być uchwalony jeszcze w tej kadencji Sejmu.
